30 Nisan 2008 Çarşamba

Çarpışan Galaksilerle Başlamak!

Gök "Güncem"'e hoşgeldiniz!

Benim için bir tutku olan gökbilim konusunda haberleri, gelişmeleri, deneyimlerimi; bunun yanında gökbilimle de yakından ilgili olan fizik konusunda yazıları bu blog üzerinden yayınlamaya çalışacağım.

Çocukluğumdan beri merakla izlediğim fakat bir hobi olarak 1 senedir ciddi ciddi uğraştığım bir alan gökbilim, daha doğrusu amatör gökbilim. Uğraşmaya başladığım ilk günden beri her an farklı ve hayal gücünü dahi zorlayan şeyler öğreniyor, bilime olan tutkum daha da ilerliyor.. Forumun başlığında da gökyüzünü bence en güzel tanımlayan Kanadalı astrofizikçi Hubert Reeves'in ifadesine yer verdim : "Düşselliğin sınırında duru bir gerçeklik..." Orda olanlar gerçekten aklın sınırlarını zorluyor fakat her yeni keşifle ufkumuzu açıyor ve "gerçeğe" bizi daha da yakınlaştırıyor.

Gök Günce'yi yayına geçirmemde rol oynayan en önemli faktör aslında gözlemlediğim bir eksiklikti. Yurtdışında bir çok blogu yakından takip ediyorum ve gökbilimin, bilimin insanlara ulaşmasına çok büyük faydaları olduğuna inanıyorum. Blogun sürekli ve ilgilenenlere yararlı olması dilerim.

Günün anlam ve önemine dair bu kadar açıklama yeter sanırım. Sizlerle ilk paylaşmak istediğim şey Hubble Uzay teleskobunun geçtiğimiz günlerde yayınladığı muhteşem fotoğraf kolleksiyonu.

Hubble'ın NASA tarafından uzaya fırlatışının 18. yılı anısına evrendeki en muhteşem olaylardan olan "Galaksi çarpışmaları"'ndan oluşan 59 fotoğraf yayınladı. Bu şu ana kadar Hubble'ın yayınladığı en büyük kolleksiyon.

Fotoğrafın büyük hali için tıklayınız

Günün Gökbilim Görüntüsü'nde de bugün yer verilen fotoğraf bu kolleksiyondan biri. Fotoğrafta NGC 6050 olarak bilinen görüntü iki sarmal gökadanın çarpışma anını gösteriyor. Bizden 450 milyon ışık yılı uzakta bulunan bu çarpışma uzay boşluğunda 150 bin ışık yılından daha fazla alan kaplıyor.

Uzay boşluğunda bu gizemli olaya çok sık rastlandığı gözleniyor. Galaksiler "çarpışması" aslında bizim bildiğimiz çarpışmalardan biraz farklı. Burda asıl olay kütle çekim etkileşimi. Milyarlarca yıldız içeren galaksiler birbirlerinin kütle çekimlerine maruz kaldıklarında sonuç bir birleşme veya içinden geçme ile sonuçlanıyor. Birleşmelerde galaksilerin şekillerinde bozulmalar ve değişimler gözlenirken, geçişlerde galaksiler bu olaydan daha az etkilenirler.




Yukarıda birleşme aşamasının başlangıcında bir kızıl eliptik galaksi ile düzensiz bir galaksi görülüyor. Kütle çekim etkisiyle iki galaksinin de şekillerinin gözle görünür derecede bozulduğu gözlenebiliyor. NGC 454 isimli bu galaksiler bizden 164 milyon ışık yılı uzaklıktalar.

Fotoğrafın büyük hali için tıklayınız


Galaksi çarpışmaları her anakadar milyonlarca ışık yılı gibi uzaklıklardan bahsetsek de aslında biz Samanyolu sakinlerine pek de yabancı gelmeyen bir durum. Galaksimizin komşuları olan Küçük ve Büyük Magellan cüce galaksileri ile şu anda bir çarpışma durumunda olduğumuza dair teoriler var. Bu teorileri kütle çekim etkisiyle iki gökada arasındaki hidrojen gazı yönelimlerine bağlıyorlar.

Fakat en tüyler ürpertici olanı ise dev Andromeda galaksisi ile Samanyolu galaksimizin yaklaşık 3 milyar yıl sonra çarpışacak olmaları. Fakat yukarıda bahsettiğimiz gibi korkulacak bir şey. Çarpışma esnasında yıldızların ya da gökcisimlerinin birbirlerine çarpması pek olası görünmüyor(yıldızlar arasındaki uzaklıklık farklarına ve kütleçekimin etkisine bakararak) Böyle bir çarpışma sıraasında Galaksimizdeki bir insan(tabi o zaman hala birileri buralarda olursa) Andromeda'nın yıldızlarını ve toz bulutlarını çıplak gözle görebilecek. Tabi bunlar yapılan tahminler. Andromeda'nın galaksimize tam olarak çarpacağı ya da sıyırıp geçeceği ileride yapılacak araştırmalarda tam bir netliğe kavuşacak. Galaksimizin kaderini öğrenmeyi hepimiz bekliyoruz, ama görmek için kimsenin fırsatı olmayacak sanırım.

Kaynaklar : HubbleSite, Space.com, Wikipedia

0 yorum:

Paylaş!

 

Copyright © 2010 Gök Günce | Blogger Templates by Splashy Templates | Free PSD Design by Amuki